GENİZ ETİ VE BADEMCİK

Dr. Hakan SOYGÜR

www.hakansoygur.com

GENİZ ETİ VE BADEMCİK

1. Bademcik ve geniz eti nedir, görevleri nelerdir?

Bademcik ve geniz eti, boğaz iç kısmını çevreleyen savunma (lenf) sisteminin(Waldeyer halkasının) önemli parçalarıdır. Temel görevleri ağız ve burun yoluyla vücuda giren mikropların durdurulması, genel bağışıklık sistemine bu mikropları tanımlayarak sonraki karşılaşmalarda genel savunma sisteminin hızlı ve güçlü tepki vermesini sağlamaktır.
2. Bademcik ve geniz eti herkeste var mıdır?
Evet, bademcik ve geniz eti vücudun organlarıdır ve alınmadığı sürece herkeste vardır. Geniz eti (geniz bademciği)’nin bir özelliği doğumdan itibaren 7-8 yaşına kadar büyümesi, daha sonra küçülmeye başlayarak ergenliğe doğru kaybolmaya başlamasıdır. Geniz eti burnun en arkasında yer aldığından normal muayenede görülmez. Ya endoskop denilen kameralarla burundan girerek bakılır, veya yan kafa filmi çekilerek saptanır.
3. Bademcik ve geniz eti neden alınır?
Bademcik ve geniz eti alınması (Tonsillektomi ve Adenoidektomi) halen tüm dünyada çocukluk yaşlarında en sık yapılan ameliyatlardandır. Eğer bu organlarla ilgili rahatsızlıklar ameliyat dışı tüm tedavi yöntemleriyle giderilemiyorsa ve ameliyat edilmeleri sorunu çözecekse ameliyat düşünülebilir.
4. Ameliyat gerekçeleri nelerdir?
Bademcik ameliyatı:
– Çok sık geçirilen ateşli bademcik iltihaplanmaları: (nezle, soğuk algınlığı veya grip değil) Son bir senede
7-8 kez veya son iki senede, senede 5-6 kez ateşli bademcik iltihabı
– Bu iltihaplanmalarda sıklıkla beta mikrobu üremesi
– Beta mikrobuna bağlı kalp ve eklem romatizması
– Bademcik absesi gelişmesi
– Bademciklerin yemek yemeyi ve nefes almayı engelleyecek kadar büyük olması
– Bademcik taşı gelişmesi, düzelmeyen ağız kokusu kaynağı olması Geniz eti ameliyatı:
– Her gece ağzı açık uyuma, horlama ve uykuda nefes durmasına yol açacak kadar büyük olması
– Sık tekrarlayan orta kulak iltihaplanması ve kulaklarda sıvı toplanmasına yol açması
– Sık tekrarlayan sinüzitten sorumlu olması
5. Ameliyat yapılmazsa ne olur?
Sık hastalanan ve yeterli burun solunumu yapamayan çocukların gelişiminde gerilemeler, beta mikrobuna bağlı matizmal hastalıklar, orta kulak hastalıkları, yüz kemik ve diş gelişiminde sorunlar (adenoid yüz), kronik sinüzit ve yanı sıra ev ve okul düzeninde ciddi sosyal aksamalar görülebilir. Uzun süre devam eden burun solunum yetersizliğine bağlı olarak kalbin yükünün artması ve ileride olası kalp hastalıklarına yatkınlık da gelişebilir. Horlama
ve apneye bağlı olarak uyku düzeninin bozulması, gündüz yorgunluk, dikkat dağınıklığı, uyuklama ve akademik başarıda azalmaya yol açar.
6. Bu ameliyatlar kaç yaşından itibaren yapılabilir?
Geniz eti ameliyatı için net bir yaş sınırı yoktur. Bademcik ameliyatları ise genellikle 3 yaşından itibaren yapılır.
Bademciklerin genel bağışıklık ile ilgili görevlerinin 3 yaşa dek büyük oranda tamamladığı kabul edilir.
7. Bademcikler tamamen mi alınmalı, bir kısmı bırakılmalı mı?
Eğer ameliyat nedeni sık hastalanma ise tamamen alınır. Eğer bademcikler aşırı büyük fakat hastalık sıklığı az ise,
hava yolunu rahatlatacak kadar alınıp, bir kısmı çalışmaya devam etmek üzere bırakılır.
8. Bademcik ve geniz etini almanın zararı var mıdır? Mikroplar kolayca akciğerlere iner mi?
Yapılan çalışmalar sağlıksız bademcik ve geniz etinin alınmasının ilerleyen zamanlarda vücutta önemli bir eksikliğe
yol açmadığını göstermektedir. Halk arasında söylendiği şekliyle mikropların doğrudan akciğerlere gitmesi söz konusu değildir. Özellikle mikrobik odak oluşturan bademciklerin alınmasıyla hastalanma sıklığı çok azalmakta, büyüme ve gelişme hızlanmaktadır.
9. Ameliyat hangi yöntemle yapılır, laser kullanılır mı?
Geniz eti kazıma (küretaj) yoluyla yapılır. Bademcik ameliyatında ameliyat sonrasında oluşabilecek ağrı ve kanama
olasılığını azaltmak amacıyla pek çok cihaz geliştirilmiştir. Laser çok fazla yanık ve ağrı yaptığı için kullanılmamaktadır. Yapılan araştırmalar klasik cerrahi yöntemin en az ağrılı ve emniyetli olduğunu göstermiştir.